จิตแพทย์แนะวิธีเลี้ยงลูกสำหรับพ่อแม่ยุคใหม่

จิตแพทย์แนะวิธีเลี้ยงลูกสำหรับพ่อแม่ยุค ใหม่ (กรุงเทพธุรกิจ)
โดย : โรงพยาบาลมนารมย์

           ในวันที่หลาย ๆ ครอบครัวเดินเข้ามาพบแพทย์แล้วบอกให้จัดการกับเจ้าลูกตัวแสบ ที่ก่อความเดือดร้อนให้กับพ่อแม่จนปวดหัวไปหมด จิตแพทย์แนะ 5 ข้อคิด มาฝาก

           นพ.กัมปนาท ตันสิถบุตรกุล จิตแพทย์โรงพยาบาลมนารมย์ ให้ข้อมูลอย่างน่าสนใจว่า สาเหตุที่ทำให้ลูกมีปัญหาด้านพฤติกรรม และสุขภาพจิตส่วนใหญ่มักมาจากการเลี้ยงดูเป็นหลัก และที่เหลืออาจมาจากความเจ็บป่วยของตัวเด็กเองที่ส่งผลตามมาทางด้านพฤติกรรม ไม่ว่าสาเหตุมาจากที่ใดก็ตาม ยังคงต้องย้อนกลับไปมองที่ครอบครัวเสมอว่าเลี้ยงลูกกันอย่างไร และครอบครัวมีลักษณะอยู่บนปากเหวหรือไม่

ลักษณะของครอบครัวที่มีความ เสี่ยง สามารถสังเกตได้ดังต่อไปนี้

            1. พ่อแม่ที่มีปัญหาทางด้านบุคลิกภาพเกี่ยวเนื่องกับข้อแรก ซึ่งเป็นปัญหาสุขภาพจิตเช่นเดียวกัน จะสะท้อนวิธีคิดที่ไม่เหมาะสมไปตามปัญหาบุคลิกภาพของพ่อแม่เหล่านั้น เช่น ชอบใช้ความรุนแรงในการแก้ปัญหา ไม่มีทักษะในการสื่อสารหรือแก้ปัญหาอย่างมีเหตุผล

            2. พ่อแม่มีปัญหาสุขภาพจิต ซึ่งหมายถึงมีมาก่อนแล้ว เช่น ป่วยเป็นโรคทางจิตเวช (ไม่ว่าจะได้รับการรักษาหรือไม่ก็ตาม) เมื่อมีลูกย่อมมีความเสี่ยงที่จะถ่ายทอดความเจ็บป่วยมาทางพันธุกรรมได้เช่น เดียวกัน

            3. พ่อแม่มีความขัดแย้งกันหลายเรื่อง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการเลี้ยงดูลูก เช่น พ่อคิดอย่าง แม่คิดอย่าง บางครั้งญาติแต่ละฝ่ายก็คิดอีกอย่างหนึ่ง เด็กเกิดความสับสนไม่รู้ว่าจะเชื่อใครดี ในที่สุดก็ตามเพื่อนเพราะคิดว่าเข้าใจตนดีที่สุด

            4. พ่อแม่มีปัญหาเรื่องการสื่อสาร แม้ไม่ใช่สาเหตุหลักแต่ก็พบว่าเป็นสาเหตุที่เจอได้บ่อยที่ทำให้ลูกสับสนใน การดำเนินชีวิต เช่น การไม่สื่อสารแบบตรงไปตรงมา จนลูกสับสนว่าโลกแห่งความเป็นจริงคืออะไร การคิดแบบเป็นเหตุเป็นผลเป็นอย่างไร

            5. ครอบครัวที่ขาดความยืดหยุ่นในการแก้ปัญหา บางเรื่องก็มีความตึงเกินไป บางเรื่องก็หย่อนจนเกินไป โดยอ้างเหตุผลความชอบของตนเอง แต่ไม่ได้อ้างอิงตามสถานการณ์ภายนอกหรือมาตรฐานของสังคมที่ควรจะเป็น

 นอกจากนี้ นพ.กัมปนาท ยังยกตัวอย่างลักษณะของลูกที่จะนำไปสู่ความล้มเหลวในอนาคต คือ 

            1. ลูกที่เติบโตท่ามกลางความเอาอกเอาใจของครอบครัวและญาติพี่น้อง ประเภทเอาอกเอาใจให้ทุกอย่าง หรือคอยช่วยเหลือจนลูกไม่เคยช่วยเหลือตนเองหรือพบกับความผิดหวังหรือความยาก ลำบากเลย จนลูกกลายเป็นเด็กหลงตัวเองและแทบไม่รู้จักคุณค่าที่แท้จริงของชีวิต เด็กเหล่านี้จะเติบโตขึ้นมาเป็นเด็กที่เอาแต่ใจตนเอง ขาดการควบคุมตนเองที่ดีพอ มีปัญหาที่รุนแรง เช่น ก้าวร้าวใส่ผู้อื่นหรืออาจก้าวร้าวใส่ตนเอง (เช่น การทำร้ายตนเอง) ก็ได้ ติดสารเสพติดหรือติดอะไรทั้งหลายที่พึงจะติดได้ (เช่น ติดเกม ติดอินเตอร์เน็ต ติดการพนัน)   

            2. ลูกที่เติบโตท่ามกลางพ่อแม่ที่ขาดวินัย คือไม่สามารถเป็นแบบอย่างของการมีวินัยให้ลูกเห็นได้ รวมทั้งไม่สามารถควบคุมลูกให้อยู่ตามกฎเกณฑ์ที่ควรเป็น เพราะรู้สึกว่าการควบคุมให้ลูกมีวินัยนั้นเป็นการทำร้ายจิตใจลูก เด็กก็เติบโตขึ้นมาท่ามกลางชีวิตที่ไม่มีกฎระเบียบ ไม่มีเป้าหมายชีวิตที่แน่นอน ขาดความอดทนต่ออุปสรรคต่าง ๆ ที่เข้ามาในชีวิต 

            3. ลูกที่เติบโตท่ามกลางการขาดความรักอย่างแท้จริง มิใช่การตามใจแล้วบอกว่ารักหรือเลี้ยงลูกด้วยการให้เงินปรนเปรอความสุขเพื่อ ทดแทนเวลาที่พ่อแม่ไม่สามารถให้ได้ มักนำไปสู่ปัญหาบุคลิกภาพแบบขาดความรัก พึ่งพิงผู้อื่น และอิจฉาผู้อื่นอยู่ตลอดเวลา มักลงเอยด้วยอารมณ์ซึมเศร้าและบางรายก็ฆ่าตัวตาย

            4. ลูกที่เติบโตท่ามกลางการขาดคุณธรรม จริยธรรม ข้อนี้ถือว่าเป็นเรื่องใหญ่มาก พบว่าเด็กที่เกิดมาท่ามกลางครอบครัวหรือคนใดคนหนึ่งในครอบครัวที่ขาดคุณธรรม จริยธรรมจะเลียนแบบพฤติกรรมนั้นๆ จนกลายเป็น "สันดานโจร" ติดตัวในที่สุด

จิตแพทย์ แนะ 5 ข้อคิดสำหรับพ่อแม่ในการเลี้ยงลูก ดังนี้ 

           1. จัดการกับปัญหาสุขภาพจิตของพ่อแม่ให้ได้ก่อนแล้วค่อยมาจัดการลูก  

            2.ตระหนักว่า การลงทุนเลี้ยงลูกด้วย "ใจ" มีความสำคัญกว่าการ "ให้เงิน" อย่างแน่นอน  

            3. ระเบียบวินัยเป็นเรื่องสำคัญมากในทุกครอบครัว ซึ่งหมายความว่าลูกคุณจะเติบโตขึ้นมาเป็น เด็กที่มีความอดทนร่วมด้วย 

           4. คุณธรรม จริยธรรมสำคัญที่สุดที่ทุกครอบครัวต้องมีและเป็นแบบอย่างให้กับลูกหลานต่อ ไป  

            5. หากแก้ปัญหาเองไม่ตก ขอให้มาปรึกษากับบุคลากรทางด้านสุขภาพจิต ไม่ควรคิดเองเออเองหรือหลงเชื่อคนที่ไม่มีประสบการณ์ที่ถูกต้องและเหมาะสม